Iedereen die een nieuwbouw plaatst of grondig renoveert moet het regen- en afvalwater van elkaar scheiden. Zo ontstaat er een gescheiden rioleringsstelsel op privaat domein. Dat gescheiden stelsel zorgt ervoor dat regenwater eerst ter plaatse infiltreert en vervolgens in de beken en grachten terechtkomt terwijl het afvalwater naar een zuiveringsinstallatie gaat.
Recente woningen beschikken in principe over zo’n gescheiden rioleringsstelsel. Oudere woningen daarentegen hebben vaak nog een gemengd rioleringsstelsel dat moet worden aangepast.
Zoneringsplan
Huishoudelijk afvalwater moet worden gezuiverd voordat het in onze waterlopen terechtkomt. Hiervoor zijn er twee opties:
Het afvalwater wordt opgevangen in een riool. De gemeente of het gewest staan in voor de zuivering.
Je bent verplicht om dit zelf te doen.
Welke optie er van toepassing is, hangt af van de zone waarin de woning staat. Deze zones staan in het zoneringsplan van de gemeente en de Vlaamse Milieumaatschappij. Er zijn vijf zones:
Centraal gebied: riolering is aanwezig en is aangesloten op een zuiveringsstation (oranje gearceerd).
Geoptimaliseerd buitengebied: riolering werd recent aangelegd en is aangesloten op een zuiveringsstation (groen gearceerd).
Collectief te optimaliseren buitengebied: riolering moet nog worden aangelegd (groene zone).
Individueel te optimaliseren buitengebied - IBA aanwezig: hier wordt geen riolering aangelegd in het openbaar domein en wordt het afvalwater er individueel gezuiverd door middel van een IBA waarbij het afvalwater reeds gezuiverd wordt (rood gearceerd)
Individueel te optimaliseren buitengebied - IBA gepland: hier wordt geen riolering aangelegd in het openbaar domein komt en moet het afvalwater individueel gezuiverd worden (rode zone).
Huishoudelijk afvalwater komt samen met de overloop van de septische put naar het huisaansluitingsputje voor afvalwater (DWA).
Regenwaterstelsel moet voldoen aan de meest recente gewestelijke verordening met betrekking tot hemelwater.
Collectief te optimaliseren buitengebied (groene zone)
Septische put is verplicht.
Huishoudelijke afvalwater komt samen met de overloop van de septische put naar een voorzuiveringsput van minstens 3m³ (dit is een tweede septische put en geen individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater).
Overloop van de voorzuiveringsput is aangesloten aan het huisaansluitingsputje voor afvalwater (DWA).
Regenwaterstelsel moet voldoen aan de meest recente gewestelijke verordening met betrekking tot hemelwater.
Individueel te optimaliseren buitengebied (rode zone)
Septische put is verplicht.
Huishoudelijke afvalwater komt samen met de overloop van de septische put naar een voorzuiveringsput van minstens 3m³.
Overloop van de voorzuiveringsput is aangesloten op een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA).
Regenwaterstelsel moet voldoen aan de meest recente gewestelijke verordening met betrekking tot hemelwater.
Het private regenwaterstelsel moet voldoen aan de gewestelijke verordening met betrekking tot hemelwater.
Afhankelijk van de ligging van de woning in een verkaveling, Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) of Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) kan er een strengere verordening van toepassing zijn. Zo is er voor constructies op het bedrijventerrein in Maldegem een strengere maatregel opgenomen voor de opvang van hemelwater.
Basisprincipes
Het algemene basisprincipe is dat het hemelwater op volgende wijze, in volgorde van prioriteit, wordt aangewend:
Opvang voor hergebruik.
Infiltratie op eigen terrein.
Bufferen om vertraagd te lozen in een waterloop of een kunstmatige afvoer voor hemelwater.
Lozing in een regenwaterafvoerleiding (RWA-leiding) in de straat.
Pas als geen van deze technieken beschikbaar is, mag het hemelwater in de openbare riolering worden geloosd.
Hoe ziet mijn privaat regenwaterstelsel eruit?
Een regenwaterput (berekend volgens de geldende verordening).
Op de overloop van de regenwaterput een terugslagklep.
Een open infiltratiebekken (berekend volgens de geldende verordening) die niet dieper is dan 50cm (ondergrondse voorziening is niet meer toegestaan sinds 2 oktober 2023).
Aansluiting van de noodoverloop op, in volgorde van prioriteit:
Een gracht of waterloop langs een van de perceelsgrenzen.
Een regenwaterstelsel in de straat (RWA-leiding).
Openbare riolering.
Opgelet! De riool- of waterloopbeheerder kan extra voorwaarden opleggen.
Opgelet! Afwijkingen op de gewestelijke verordening verordening hemelwater kunnen enkel wanneer dit gemotiveerd kan aangetoond worden met infiltratieproeven, technische verslagen van de bodem en/of grondwatertafelmetingen genomen tussen november en april.
Afhankelijk van de zonering van de woning en de specifieke terreinsituatie ziet het rioleringsstelsel er anders uit. Om een goede leidraad te geven bij het ontwerp, de uitvoering en/of aanpassing van een rioleringsnet bestaan er verduidelijkende principeschetsen:
Centraal gebied en geoptimaliseerd buitengebied
Aansluiting naar een gemengd rioleringsstelsel.
Aansluiting naar een gescheiden stelsel (RWA+DWA).
Aanslutiing naar een afvalwaterstelsel (DWA/gemengd) met hemelwater (RWA) naar een langsgracht.
Collectief te optimaliseren buitengebied (groene zone)
Aansluiting naar een ingebuisde gracht.
Aansluiting naar een straatgracht waarvan de straatgracht deels op privaat domein ligt.
Aansluiting naar een straatgracht aan de overzijde van een weg.
Individueel te optimaliseren buitengebied (rode zone)
Aansluiting naar een Individuele Behandelingsinstallatie voor Afvalwater voor het DWA-stelsel waarvan het gezuiverd water in een open gracht terechtkomt.
